Last updated on Aralık 20th, 2022 at 05:00 pm;
CPK – CMK Nasıl Kullanılır ve SPC ölçümleri nasıl gerçekleştirilir?
SPC ölçümlerinde Cpk ve Cmk kullanımı
SPC de Cpk ve Cmk iki yöne ayrılır. Bunlardan Cpk ardışık kontroller için kullanılır ve Cmk yığın ölçümleri için kullanılır. Evet biliyorum isimleri bu bahsettiğim konular ile alakası olmasa bile doğru ifadeler bunlardır. Her ikisinde aslında Proses yeterliliğini ölçmekle birlikte Makine yeterliliğini ölçmektedir. Genel olarak SPC hakkında internetten çok fazla formül bulabilirsiniz. Bunlar tamamen kafa karıştırıcı ve çoğu da işe yaramaz. Aslında temelinde Carl Friedrich Gauss un olasılık denklemlerin üzerine kurulu yaklaşık ampirik katsayılarıyla ilgili bir formülasyondur. Biraz karmaşık olmakla birlikte kafa karıştırıcıdır. Dolayısıyla bundan daha ziyade ekteki Formları nasıl kullanacağınız ve değerlendireceğiniz hakkında sizlere bilgi vereceğim.
Platformumuza Abone Olmayı unutmayın!
CPK Ölçümü
Cpk ardışık üretim’ de ölçümler için kullanılmakla birlikte proses esnasında akış sürekli izlenir. Bu ardışık üretimleri örneklememiz gerekirse: CNC Torna, CNC Freze, Eksantrik parça üretimi, … Gördüğünüz gibi tüm arka arkaya üretilen tek parça üretimlerin’ de bu yöntem kullanılmakta. Ölçümler her seferinde tek bir ölçü üzerinden yapılır. Tabi ki Numuneler numaralandırıp harici olarak da ölçüp değerlendirebilirsiniz ama bunun hiçbir faydası olmamış olur ve sadece ölçüm yapmak için yapmış olursunuz. Buradaki amaç problem veya hatalı üretim oluşmadan duruma müdahale etmekten geçer. Cpk proses kontrolü aktif olarak üretim esnasında yapılmaktadır. Yani ardışık süreci kaçırırsanız hiç bir işe yaramaz ve baştan almanız gerekmektedir. Bu süreç esnasında makinenin yeterliliğini ve Proses için gerekli ekipman yeterliliğini hatta Personelin yeterliliğini ölçmüş olursunuz ve aynı zaman da anlık müdahale etme şansınız vardır. Tabi’ ki değerlendirmelerinizi doğru yaptığınız müddetçe.
İsterseniz bir Cnc üretimindeki Parça üretimini simüle edelim:
Ölçümüz 20 +/-0,2mm olarak baz alalım ve üretim esnasındaki ölçümleri aşağıdaki yazalım,
Cpk range aralığı grafiği
Yazarken her dönem için en az 2 parça ve en fazla 5 parçada ardışık ölçümler ok yönünde kaydedelim. Bunun sebebi belirsizliği mümkün oldukça ortadan kaldırmaktır ve ardışık üretim’ de oluşan farklılıkları görüp değerlendirmektedir. Bize bu durumda basit olarak formül Ölçüm ortalamasını ve parçalar arası ölçü aralığını vermektedir. Bunun sonucun da aşağıdaki grafik oluşmaktadır:
R ortalama aralıklarına (ölçüler arası farklılık) baktığımızda stabil bir grafik görünmemektedir. Normal şartlar’ da aralığın minimum’ da ve stabil bir grafik olması dilenir. Grafikte’ ki değişkenlik hele pik noktalarına bakarsak Aynanın parçayı tam sıkmadığı için esnediğini, işleme yaparken fazla baskı uygulandığı gibi yorum yaparak müdahale etmeniz gerekebilir. Bu tamamen sizin prosesi ve Makinenizi ne kadar iyi tanımanıza bağlıdır.
Üst kritik limit ve Alt kritik Limitler Cpk ölçümlerinde
Bu değerlerin toplamında formüller size alt ve üst müdahale limitleri oluşturmakta (üst kritik limit ve alt kritik limit). Yalnız bunlar sadece emniyet limitleridir ve bu çizgileri geçtiğin de müdahale gerçekleşirse hatasız üretim yapmış olursunuz, ama tabi ki sizin Real limitiniz alt ve üst Toleranslarınızdır. Tamamen bu limitler uymaya kalkarsanız gereksiz yere prosese ve Makineye müdahale etmiş olursunuz ve Maliyetleri anlamadan üst seviyelere getirirsiniz, örneğin çok sık uç değiştirirsiniz veya sürekli makineyi durdurup ayar yaparsınız ve bu da OEE hesaplamaların da verimlilik açısından pek istenmeyen bir durumdur.
Bu grafiği alıp yandan ve dik olarak baktığımız da çan eğirisi sonucunu görmektesiniz:
Bu grafiği tabiki Cpk / Cmk değerlendirme sayfasındaki tabloya göre yapabilirsiniz.
Bunun neticesinde sizin işlerinizi kolaylaştıracak ve değerlendirmenizi daha doğru hale getirecek sonuçlar alacaksınız. Form sizin işinizi en üst seviyelerde kolaylaştıracaktır.
CMK Ölçümü
Cmk ölçümleri Cpk ölçümlerine aksine ardışık olmaktan uzaktır. Cmk ölçümleri genel olarak çoklu üretim örneğin Plastik kalıplardan çıkan parçalar veya Ürün kabule gelmiş Tedarikçiden ürünler yada üretimi geçekleşmiş ve hızlı bir şekilde ölçüp karar vermeniz gereken lotlar gibi durumlarda kullanılır. Cmk yığın ölçümler için kullanılır. Bu sayede belirli ölçüm yaparak çok da fazla ürün yığını hakkında doğru kararlar alabilirsiniz.
Üstteki örnekten devam edersek eğer, diyelim ki Cpk ölçümü yapmadınız ve sürekli üretim gerçekleşti. Üretim bitti ve ölçmeniz gerekmektedir. Bu durumda Aql sayfasındaki tabelayı baz alarak kaç adet numune ölçmeniz gerekmekte bunu belirlemeniz lazım. Sonra ölçüm değerlerini ardışık olarak ok yönünde kaydediyorsunuz.
Buraya girdiğiniz veriler size yaklaşık olarak yığılma dağılımını oluşturmakta ve aşağıdaki Grafikte gördüğünüz gibi bazı parçalar optimal değerden uzaklaşmaktadır. Bu durumda sizin üretiminiz de kararsız durumların söz konusu olduğu sonucuna varabiliriz.
Aşağıdaki Grafikte görüldüğü gibi ölçümler geniş aralığa yayılmış durumda. Real ortalama değer optimal ortalama değerden bir miktar sağ tarafa kaymış durumda. Bu Grafikte dikkat edilemesin gereken konu siyah çizginin ne kadar dik olmasıdır. Siyah çizgi ne kadar dik olursa Yığın o kadar istikrarlıdır.
Hesaplar sonucu Çan veya diğer adıyla Gauss eğiresi aşağıdaki Grafikte gibi oluşmuştur. Eğride görüldüğü gibi bir miktar parçalar üst toleransın dışında olma olasılığı vardır.
Grafik değerlendirmesini Cpk / Cmk değerlendirme sayfasındaki tabloya göre yapacaksınız. Bunun neticesinde size verilen değerlendirme olasılıkları şu şekildedir:
Yapılan hesaplamaya göre sizin Parçaların içeresinde yaklaşık olarak %4 üst tolerans dışında gelen parçalar vardır.
Tabi ki bu formları kullanmak ve değerlendirmek biraz Tecrübe gerektirmektedir. Bunu ancak Bol Pratik yaparak elde edebilir ve uzmanlaşabilirsiniz. Aslında anlaşıldığı gibi korkulacak veya büyütülecek bir şey olmadığının farkına varmışınızdır. Yalnız tüm bunları uygularken yine unutmamanız gereken ist bunların hepsi olasılık hesaplaması olduğu ve doğruluk payı her zaman sadece yaklaşık olarak 95% olarak kabul etmenizdir. Siz rasgele Parça aldığınızda tesadüf olarak hepsinin Range aralığı geniş olan parçada almış olabilir, veya tesadüfen hepsi birbirine yakında almış olabilir ve bu duruma dayalı size bir değerlendirme verecektir. En doğrusu ise Mümkün olduğu kadar Poke Yoka veya mastarla üretim yapmak ve bu imkanlarımız yok ise operatörler her ürettiği parçanın sürekli ölçmesini sağlamaktır. Ancak böyle istikrarlı ve kararlı üretim yapabilirsiniz.
[saswp_tiny_multiple_faq headline-0=”h2″ question-0=”CPK – CMK Nasıl Kullanılır?” answer-0=”SPC de Cpk ve Cmk iki yöne ayrılır. Bunlardan Cpk ardışık kontroller için kullanılır ve Cmk yığın ölçümleri için kullanılır. Evet biliyorum isimleri bu bahsettiğim konular ile alakası olmasa bile doğru ifadeler bunlardır. Her ikisinde aslında Proses yeterliliğini ölçmekle birlikte Makine yeterliliğini ölçmektedir. Genel olarak SPC hakkında internetten çok fazla formül bulabilirsiniz. ” image-0=”166″ headline-1=”h2″ question-1=”Cpk range aralığı grafiği” answer-1=”Yazarken her dönem için en az 2 parça ve en fazla 5 parçada ardışık ölçümler ok yönünde kaydedelim. Bunun sebebi belirsizliği mümkün oldukça ortadan kaldırmaktır ve ardışık üretim’ de oluşan farklılıkları görüp değerlendirmektedir. Bize bu durumda basit olarak formül Ölçüm ortalamasını ve parçalar arası ölçü aralığını vermektedir. ” image-1=”231″ headline-2=”h2″ question-2=”CMK Ölçümü nerede kullanılır?” answer-2=”Cmk ölçümleri Cpk ölçümlerine aksine ardışık olmaktan uzaktır. Cmk ölçümleri genel olarak çoklu üretim örneğin Plastik kalıplardan çıkan parçalar veya Ürün kabule gelmiş Tedarikçiden ürünler yada üretimi geçekleşmiş ve hızlı bir şekilde ölçüp karar vermeniz gereken lotlar gibi durumlarda kullanılır. Cmk yığın ölçümler için kullanılır. Bu sayede belirli ölçüm yaparak çok da fazla ürün yığını hakkında doğru kararlar alabilirsiniz.” image-2=”165″ count=”3″ html=”true”]
İnsanın olduğu yerde gelişme var ise, başarısız olma ihtimalide vardır!
Maneger – I want to be like a pro
After years of Professional Studies, he decided to share his knowledge for those who want to be Professional
