Kanban kaç çeşittir ve kaç tip Kanban vardır
Kanban kelimesi Japonca’ da kart anlamına gelmektedir. Tam zamanında üretim felsefesinin bir parçası olarak geliştirilmiş olan kanban sistemi ve onun türevleri, belli bir üretim alanı içinde yer alan tüm süreçlerde ve ayrıca işletmeler arasında gerekli ürünün, gerekli miktarda ve gereken zamanda üretilmesini sağlayan bir bilgi, denetim ve iletişim sistemidir.
Yalın üretimin temel ilkelerinden biri olan, parçaları veya ürünleri gerektiği an ve miktarda üretmek, sadece müşteri talebine en yakın zamanda ve talebin belirlediği miktar ve çeşitlilikte üretmek anlamına gelmeyip, aynı ilke bir fabrikanın kendi iç üretim akışı için de geçerli olmaktadır. Tam zamanında üretim anlayışında amaç, tüm üretim aşamalarının gereksiz üretim yapmalarını önlemektir.
Gereksiz üretimi önlemek için; her bir üretim istasyonunun, sadece kendisinden bir sonraki istasyonun hemen işleme geçirebileceği miktarda parçayı tam zamanında üretmesi ilkesi benimsenmiştir. Üretimi tam zamanında gerçekleştirebilmenin ön koşulu ise, tüm süreçlere ne zaman ve ne miktarlarda üretim yapacaklarını zamanında bildiren bir bilgi sisteminin kurulmasıdır.
Yalın üretim sisteminde tam zamanında üretim faaliyetlerinin programlanmasında kullanılan araç kanbandır
Kanban kelimesi Japonca’ da kart anlamına gelmektedir. Tam zamanında üretim felsefesinin bir parçası olarak geliştirilmiş olan kanban sistemi ve onun türevleri, belli bir üretim alanı içinde yer alan tüm süreçlerde ve ayrıca işletmeler arasında gerekli ürünün, gerekli miktarda ve gereken zamanda üretilmesini sağlayan bir bilgi, denetim ve iletişim sistemidir. Yalın üretim sistemini destekleyen bir alt sistem olan kanban sistemi bir malzeme planlama ve kontrol sistemidir Bu sistemde, her hangi bir aşamada üretilecek veya işleme geçecek her parçaya bir kanban kartı atanmıştır.
Sistemde belli bir işlem için gerekli parçalar tür ve miktar olarak kanbanlara yazılmakta, bunlar da üretim sürecinde parçaların temininde ve üretiminde kullanılmaktadırlar. Kanbanların sipariş emirleri ve malzeme istek fişleri yerine geçmesi nedeniyle, planlama ve denetim için ek kırtasiye bazlı işlere gerek kalmamaktadır. Kanban sistemi ile bölümler arası ilişki sağlanarak, planlama ve kontrolde kullanılan emir – rapor akışı ortadan kalkmıştır. Ayrıca bu sistem ile malzeme akışı sırasında işlem aralarında bekleme süreleri azalmıştır.
Kanban sisteminin işleyişi, sürekli hareket eden kartların iş istasyonları arasında iletişimin sağlanması üzerine kuruludur. Kanban sistemi klasik ‘itme’ esasına göre değil, ‘çekme’ esasına göre çalışır. Kanbanlar daima üretim akışına ters yönde ancak fiziksel birimlerle birlikte, sondan başa doğru hareket ederek, üretim aşamalarını birbirlerine bağlarlar. Üretim aşamalarının bu şekilde birbirine bağlanması sonucunda ise sadece gereken parçalar, gerekli olan miktarda ve gerektiği zaman üretilmekte ve aşamalar arasında ara stoklara ihtiyaç kalmamaktadır.
Bu zincirin işletme dışında yan sanayi şirketlerine kadar uzatılması durumunda ise hammadde stokları da kaldırılmış olacaktır.Üretimdeki iyileştirme pazardan başlar. Kanban uygulamasındaki anahtarfaktörlerden biri üretime müşterinin sesini yerleştirmektir. Böylece müşterinin sesi son olarak oluşacak ürünü tanımlamış olacaktır. Bitmiş ürün stokunu ortadan kaldırmak için imalat oranı pazardaki talep oranına eşit olmalıdır ve yarı mamul stokunu ortadan kaldırmak içinde müşterinin sesini imalattaki her yere eşit olarak dağıtmak gerekir.
Kanban sistemin bazı türleri
Çekme/Taşıma Kanbanı:
Çekme kanbanı, önceki hücrenin (müşteri hücre) sonraki hücreden (tedarikçi hücre) çekmesi gereken ürünün çeşidi ve kalitesini, bir sonraki istasyonun, bir önceki istasyondan çekmek istediği parça cinsi ve miktarını belirleyen ve parça / malzeme çekmek amacı ile kullanılan kanban çeşididir.Ana montaj hatları ve iş istasyonları, girdi ve çıktı olmak üzere iki tip stok alanına sahiptirler. Girdi stok alanları, iş istasyonlarınca, kendi üretim süreçlerinde işlenmek üzere, standart kaplarda tedarik edilen ham madde, parça bileşeni ve/veya yarı mamullerin depolandığı alanlardır.
Çıktı stok alanları ise, iş istasyonlarınca üretilen parçaların depolandığı alanlar olarak üretim ortamında bulunmaktadırlar. Eğer parça bizzat firmanın kendisi tarafından üretiliyorsa, girdi stok alanındaki her kapa iliştirilmiş bir çekme kanbanı bulunur. Bir kaptan tüketim başladığında, parçayı kullanan hücre çekme kanbanını kaptan ayırarak, tüketilen parçanın ikmali ile sorumlu hücreye iletir. Parçanın ikmali ile sorumlu hücre, çıktı stok alanında standart kaplarda üretimi tamamlanmış parçalara sahiptir. Kullanıcı, alınan kaba bir çekme kanbanı ekler ve kap ile çekme kanbanını söz konusu parçanın tüketimini gerçekleştiren montaj hattının ya da hücrenin girdi stok alanına transfer eder.
Çekme kanbanı hücreler arasında hareket eder. İki hücre arasında bilgi akışını sağlayarak, sonraki proses tarafından ihtiyaç duyulan parçaların, istenilen miktar ve doğru zamanda önceki prosesten teminini sağlar. Çekme kanbanı, bu yönüyle, tüketimle tetiklenen bir tedarik aracı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Üretim Kanbanı:
İkmal ile sorumlu hücre, çıktı stok alanında üretimi tamamlanan, standart kaplar halinde depolanmış parça stokuna sahiptir. Bu kaplardan her birine iliştirilmiş üretim kanbanları vardır. Ana montaj hattı ya da iş istasyonu parça tedarikini gerçekleştirmek üzere çekme kanbanı getirdiğinde, kap üzerindeki üretim kanbanı kaptan ayrılarak, söz konusu parçanın ikmali ile sorumlu hücreye verilir.
Bu şekilde, çıktı stok alanında tüketilen parçanın ikmalini sağlamak üzere üretim tetiklenir. Tedarikçi hücre, üretim kanbanında belirtilen miktarda üretim yaptıktan sonra, standart kapa üretim kanbanını ekleyerek ikisini çıktı stok alanına transfer eder.Üretim kanbanı yalnızca tedarikçi hücre ile onun çıktı stok alanı arasında hareket eder. Üretim kanbanı çıktı stok alanı ile tedarikçi hücre arasındaki bilgi akışını sağlayarak parça ikmalini gerçekleştirir.
Tedarikçi Kanbanı:
Tedarikçi kanbanı, tedarikçilerden satın alınan parçaların ikmalini gerçekleştirmek üzere kullanılan bir kanban çeşididir. Tedarikçi kanbanı, çekme kanbanına benzer şekilde, (satın alınan parçalar için) ana montaj hattı ya da iş istasyonunun girdi stok alanındaki kaplara iliştirilmiş halde bulunur. Kapta tüketim başladığında, kullanıcı tedarikçi kanbanını kaptan ayırarak, parçanın ikmali ile sorumlu tedarikçiye ulaştırır.
Tedarikçi, tedarikçi kanbanındaki bilgiler doğrultusunda, parça ikmalini gerçekleştirir ve tedarikçi kanbanını kapa iliştirerek, kapın müşteri prosesin girdi stok alanına teslimini sağlar.Tedarikçi kanbanı, müşteri firma ile tedarikçi arasında bilgi akışını sağlayarak, satın alınan parçaların tedarik sürecini gerçekleştirir. Tedarik süreci, tüketim ile tetiklenir ve bu süreç, tüketilen parçanın müşteri prosesin girdi stok alanına teslimi ile son bulur.
Eğer bilmek istediğiniz konuları yorumlara yazarsanız, makalelerimizi buna göre yönlendireceğiz. Şimdiden teşekür ederiz!
“İnsanın olduğu yerde başarı varsa, başarısızlık olma ihtimalide vardır”
Maneger – I want to be like a pro
After years of Professional Studies, he decided to share his knowledge for those who want to be Professional